Het Noordbrabants Museum

Wie is niet opgegroeid met sprookjes? Het zijn veelal de eerste vertelsels die een klein mensenkind hoort van de ouders, of van opa en oma. Zij op hun beurt genieten enorm van dat onvoorwaardelijke geloof van de kleintjes in die sprookjeswereld die hen voor geschilderd wordt. We weten ook allemaal nog wanneer die sprookjesballon werd doorgeprikt. Dat was het moment dat we ontdekten dat Sinterklaas niemand anders bleek te zijn dan ome Jan in een witte jurk, rode mantel en plakbaard. Wreed werden we uit de sprookjeswereld geduwd en aan de realiteit van het leven overgeleverd. Ons geloof in mensen kreeg een flinke knauw. Hoe vertederd kunnen we zijn als we in de harde wereld volwassen mensen tegenkomen in wie dat kind van toen nooit helemaal verdwenen is. Die nog steeds enthousiast kunnen zijn, blij met kleine dingen, genieten van het mooie dat onze verdorven wereld ondanks alles nog steeds te bieden heeft. Eva Jospin is inmiddels 45 jaar maar zij is iemand in wie het kind bewaard gebleven is. Met karton schept zij een wereld om in weg te dromen. Een wereld die we kennen van vroeger en die we verloren zijn. Dié wereld geeft Eva Jospin ons terug met haar wouden van karton, haar luchtkastelen en fantasiebouwsel die zo in het decor van Game of Thrones passen. Karton, een fragiel restmateriaal dat in feite net zo vergankelijk is als de droomwereld die we verliezen als de jaren gaan tellen. In het Noord-Brabants museum kunnen we weer even terug naar het kind in onszelf dankzij de papieren sprookjes van Eva Jospin.

Met ‘ Foreign Lands’ exposeert de Iraanse schilder Ali Banisadr (1976) voor het eerst zijn intrigerende werk in Europa, en wel in het Noord Brabants Museum in Den Bosch. Jeroen Bosch is voor hem een inspiratiebron, maar ook Francis Bacon hoewel ik die overeenkomst niet zo zie. Bacon vind ik altijd iets afstotende hebben. Dat ontbreekt gelukkig bij Banisadr. Dat Jeroen Bosch echter een inspiratiebron is, is wel heel duidelijk. Net als bij de werken van zijn middeleeuwse voorbeeld Bosch is ook in het werk van Banisadr enorm veel te zien. Je blijft kijken en ontdekt iedere keer weer iets nieuws. Banisadr is duidelijk wel een hedendaagse Jeroen Bosch. Zijn techniek is kleurrijk en doet heel erg denken aan paintbrush. Hij gebruikt voornamelijk zijn paletmes zo lijkt het. Zoals Bosch dat in zijn tijd ook deed, kijkt Banisadr in deze tijd met een scherp oog naar de wereld. Hij draagt zijn blik op de wereld over naar het doek, balancerend tussen abstractie en figuratie. Je ziet een wereld in strijd met zich zelf, in de chaos zoekend naar evenwicht en rust. Banisadr was drie toen de Islamitische revolutie in Iran uitbrak. In 1988 vluchtte zijn familie vanwege de Golfoorlog naar Turkije. Die ervaringen verwerkt hij op onnavolgbare wijze in zijn doeken. Overigens woont Banisadr nu in de VS.

Jan Sluijters, de wilde jaren

Dankzij de Prix de Rome kan Jan Sluijters in 1904 als 23 jarige schilderservaring op gaan doen in de wijde wereld. De geboren Bosschenaar maakt kennis met Italië, Spanje en vooral Parijs. Onder invloed van de primaire kleuren van de fauvisten ontstaan in die jaren de kleurrijke werken waarmee Suijters beroemd is geworden. Hij schuwde het modernisme niet en experimenteerde ook graag met de impressionisten en het symbolisme. Maar Parijs werkte als katalysator en daar ontwikkelde hij, weliswaar beïnvloed door andere modernen van die tijd zijn eigen, kleurrijke stijl. In zijn vrije werk zien we de geest van die tijd terug. Maar hij werkte ook in opdracht en was een begenadigd portrettist met een geheel eigen signatuur. Hij bleef ook later de kleurrijke inspuratiebron van het fauvisme trouw. Op zijn beurt was Sluijters weer een inspiratiebron voor mensen als Mondriaan maar ook voor de Cobrabeweging. En terecht. Sluijters was een multitalent. Zijn portretten zijn ondanks de zogenaamde wildheid van een ontroerende directheid en ontwapenende schoonheid. In de expositie in het Noordbrabants Museum ligt het accent op de Parijse jaren van Jan Sluijters, zijn meest experimentele en daardoor ook meest interessante periode. Deze expositie is een bezoek aan Den Bosch meer dan waard, nog te zien tot 7 april.