Tentoonstelling '1825, de vergeten ramp' in Stadsmuseum Harderwijk
In Stadsmuseum Harderwijk – 200 jaar na dato: een vergeten ramp herleeft
Het Noord-Veluws Archief (NoVA), waarin de huidige archiefdiensten Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe (SNWV) en het Streekarchief Epe, Hattem en Heerde in 2025 samengaan, presenteert de expositie 1825, de vergeten ramp in het Stadsmuseum Harderwijk.
Deze expositie biedt een unieke blik in een vrijwel vergeten hoofdstuk uit de Nederlandse geschiedenis: de grote watersnood van februari 1825, die delen van de Noordwest-Veluwe, Overijssel, Friesland, Groningen en Noord-Duitsland verwoestte. De expositie opent op 15 januari 2025 en markeert het 200-jarig herdenkingsjaar van deze dramatische gebeurtenis.
Een ramp die Nederland veranderde
In februari 1825 zorgde een verwoestende noordwesterstorm, gecombineerd met een springvloed, voor dijkdoorbraken en massale overstromingen langs de Veluwse Zuiderzeekust. Het zeewater drong diep het land binnen en verwoestte huizen, boerderijen en levens. Tussen Nunspeet en Ermelo bleef de schade beperkt, maar in Harderwijk kon je met een schuit door de straten varen. De gemeenten Elburg, Oldebroek en de voormalig gemeente Doornspijk werden zwaar getroffen. De impact op de gemeenschappen was enorm.
Deze ramp is echter grotendeels uit ons collectieve geheugen verdwenen. De expositie 1825, de vergeten ramp brengt deze vergeten geschiedenis opnieuw onder de aandacht. Een bezoek aan deze unieke expositie dompelt je onder in de verhalen van ooggetuigen, zoals het verhaal Aartjen, die in de storm moest bevallen.
Bijzondere documenten en verhalen
Deze ooggetuigenverslagen zijn gereconstrueerd op basis van de archieven die zijn opgenomen in de collectie van het Noord-Veluws Archief. NoVA bewaart veel archieven die verhalen over de ramp en haar gevolgen. Aan de hand van kaarten, historische brieven en verslagen wordt een beeld geschetst van het dagelijks leven tijdens en na de overstroming. Deze zorgde niet alleen voor directe materiële schade, maar had ook impact op langere termijn.
Een leerzame blik op het verleden
In de expositie wordt niet alleen stilgestaan bij de verwoestingen, maar ook bij de wederopbouw en de lessen die hieruit getrokken konden worden. Zo zorgde de ramp ervoor dat dijken werden hersteld en er vloedbergen werden aangelegd als schuilplaatsen voor een volgende overstroming. Met deze expositie wil het Noord-Veluws Archief niet alleen een vergeten ramp herdenken, maar ook een brug slaan tussen het verleden en het heden. De expositie stelt de vraag: wat kunnen we anno 2025 leren van de aanpak van 200 jaar geleden, in een tijd waarin de strijd tegen water nog steeds actueel is?
Samenwerking en ondersteuning
De reizende expositie 1825, de vergeten ramp is onderdeel van een groot project met diverse activiteiten. Meer informatie over de andere activiteiten binnen dit project vind je vanaf half december op www.noordveluwsarchief.nl.
Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door de Provincie Gelderland, Waterschap Vallei en Veluwe en Stichting Vicariëen Elburg.
De expositie is te bezoeken van 15 januari 2025 tot en met 2 maart 2025 in het Stadsmuseum Harderwijk. Voor meer informatie over openingstijden van het Stadsmuseum kun je terecht op www.stadsmuseum-harderwijk.nl.
